. : wzorzec : :  pochodzenie : :  charakter : :  usposobienie : .
. :wychowanie : :  umiejętności : .

Wzorzec

Wzorzec FCI nr 45
Kraj pochodzenia: Szwajcaria
Data publikacji obowiązującego wzorca: 25.05.2003
Przeznaczenie: Pierwotnie pies stróżujący, zaganiający i pociągowy w wiejskich zagrodach w Kantonie Berna , dzisiaj także pies rodzinny i wielostronny pies pracujący.
Klasyfikacja FCI: Grupa II, Sznaucery, pinczery, molosy, szwajcarskie psy pasterskie i rasy pokrewne. Sekcja 3 Szwajcarskie psy pasterskie. Nie podlegają próbom pracy.
Krótki rys historyczny: Berneński Pies Pasterski jest psem wiejskim o starym rodowodzie, wykorzystywanym u podnóża Alp, w części Wyżyny Szwajcarskiej i w okolicach Berna jako pies stróżujący, pociągowy i zaganiający. Jego pierwotna nazwa Durrbachler pochodzi od zajazdu i gospody Duerrbach koło Riggisbergu, gdzie ten długowłosy, trójbarwny pies podwórzowy był szczególnie chętnie trzymany. W latach 1902, 1904 i 1907 psy te zostały pokazane na wystawach i kilku hodowców z Burgdorfu postanowiło w listopadzie 1907 roku zorganizować się w celu hodowli w czystości rasy. Założyli oni Szwajcarski Klub Duerrbachlera i opracowali wzorzec rasy. W roku 1910 na wystawie w Burgdorf, na którą wielu okolicznych mieszkańców przyprowadziło swoje psy, zaprezentowano 107 Duerrbachlerów. Od tej chwili rasa, określana teraz, w nawiązaniu do pozostałych ras szwajcarskich ras pasterskich, jako Berneński Pies Pasterski, zyskała sobie szybko przyjaciół w całej Szwajcarii a wkrótce potem również w sąsiadujących Niemczech. Dzisiaj Berneński Pies Pasterski, dzięki swojemu atrakcyjnemu trójbarwnemu umaszczeniu i zdolności przystosowywania się jest znanym i cenionym na całym świecie psem rodzinnym.
Ogólne wrażenie: długowłosy , trójbarwny, więcej niż średniej wielkości, mocny i ruchliwy pies użytkowy o mocnych kończynach, harmonijny i proporcjonalnie zbudowany.

a) delikatny, lekki, smukły (niezgodny ze wzorcem)
b) dość dodrze zbudowany, mocny, ale "suchy", typ sportowy (zgodny ze wzorcem)
c) średnio mocny, pełniejszy, typ do reprodukcji (zgodny ze wzorcem)
d) mocny, imponujący, wielki, typ do reprodukcji (zgodny ze wzorcem)
e) zbyt mocny, ciężki i przysadzisty (niezgodny ze wzorcem)

Prawidłowe proporcje: stosunek wysokości w kłębie do długości tułowia 9:10, raczej krępy niż długi. Idealny stosunek wysokości w kłębie do głębokości klatki piersiowej 2:1

Usposobienie i charakter:pewny, uważny, czujny i odważny w codziennych sytuacjach, łagodny i oddany w stosunku do zaufanych osób, pewny siebie i przyjazny w stosunku nieznajomych; średni temperament, łatwy do ułożenia
Głowa: mocna, proporcjonalna do całej budowy, nie za potężna. Mózgoczaszka: widziana z profilu i od przodu jest lekko wypukła, słabo zaznaczona bruzda czołowa
Stop: wyraźnie, ale niezbyt mocno zaznaczony, mocna, średniej długości kufa.
Nos: czarny
Kufa: mocna, średniej długości, grzbiet nosa prosty
Fafle: przylegające, czarne
Uzębienie: Kompletny, mocny zgryz nożycowy (M3 nie są brane pod uwagę). Zgryz cęgowy tolerowany.
Oczy: ciemnobrązowe, o kształcie migdałów, o dobrze przylegających powiekach, osadzone nie za głęboko, ani nie wypukłe. Luźne powieki są wadą.
Uszy: średniej wielkości, trójkątne, wysoko osadzone , lekko zaokrąglone, w stanie spoczynku płasko przylegające, przy natężonej uwadze skierowane do przodu, przy czym brzeg ucha przylega do głowy.
Szyja: mocna, muskularna, średniej długości

A) głowa normalna
B) głowa zbyt ciężka, pysk krótki, stop zbyt mocno zaznaczony; miły, zaokrąglony
C) głowa zbyt smukła, stop słabo zaznaczony

Górna linia: od szyi lekko w dół, harmonijnie przechodząca w kłąb, następnie prosta, pozioma.
Grzbiet: mocny i prosty, poziomy
Lędźwie: szerokie i mocne, widziane z góry lekko wcięte
Zad: łagodnie zaokrąglony.
Klatka piersiowa: szeroka i głęboka, sięgająca do łokci, z wyraźnym przedpiersiem, o szeroko-owalnym przekroju, żebra sięgające możliwie jak najdalej do tyłu
Dolna linia i brzuch: Od klatki piersiowej lekko wznosząca się ku tylnym kończynom.
Ogon: gęsto owłosiony, sięgający przynajmniej do stawu skokowego, w stanie spoczynku zwisający, w ruchu noszony na wysokości grzbietu lub lekko powyżej.
Kończyny: mocnej budowy
Kończyny przednie: patrząc z przodu proste i równoległe, raczej szeroko ustawione.
Łopatki: długie, mocne, ustawione ukośnie, tworzące z ramieniem kąt niezbyt rozwarty, przylegające i dobrze umięśnione.
Łokcie: dobrze przylegające, nie odstające ani nie wykręcone do wewnątrz
Przedramię: mocne, proste

a) kończyny przednie poprawne, proste, normalna szerokość
b) kończyny przednie równoległe, ale ustawione zbyt wąsko
główna przyczyna: klatka piersiowa zbyt wąska i zbyt płytka.
c) szerokość kończyn przednich normalna stopy zbieżne
przyczyna: stawy słabe, cienkie, wyraźnie już w młodym wieku, ten typ jest lekki, odmienny i bardzo częsty.
d) nogi w kształt litery X
przyczyna: klatka piersiowa wąska, łokcie przepchnięte pod tułów, stawy mało wytrzymałe, stopy rozbieżne.
e) nogi w kształt litery O
przyczyna: łokcie rozwarte, mają tendencję do rozluźnienia, słaba muskulatura łopatki, stopy zbieżne, nadmiernie szeroko w wyższej partii. Częsta wada.

Śródręcze: widziane z boku prawie prostopadłe do podłoża, mocne, widziane z przodu stanowi proste przedłużenie przedramienia

A) poprawne
B) pochyłe i słabe
C) łapa niedźwiedzia

Łapy: krótkie, zaokrąglone i zwarte, palce dobrze wysklepione, nie wykręcone ani do wewnątrz, ani na zewnątrz

A) poprawna
B) zajęcza łapa, palce wydłużone i płaskie
C) łapa niedźwiedzia

Kończyny tylne: patrząc od tyłu ustawione równolegle, nie za wąsko
Udo: dość długie, szerokie, mocne, dobrze umięśnione
Podudzie: długie, tworzące z udem wyraźny kąt
Staw kolanowy: wyraźnie kątowany
Staw skokowy: mocny i dobrze kątowany
Śródstopie: Prawie prostopadłe, ostrogi muszą być usunięte, za wyjątkiem krajów, gdzie operacyjne usuwanie ostróg jest zabronione
Stopa: lekko wysklepiona, mniej niż łapa nie skręcona ani do środka ani na zewnątrz

I) poprawne
II)stopy wystające, stawy skokowe wąsko ustawione
III)kończyny tylne "szczepione", stawy kolanowe wystające, stawy skokowe przysunięte, stopy otwarte
IV)kończyny tylne ściśnięte, zamknięte między śródstopiem i stopą
V) kończyny tylne "szczenięce", stawy skokowe otwarte, stopy przysunięte, z czubkiem w środku, nogi w kształt beczki.

Chody: przestrzenne, równomierne w każdym tempie, dynamiczne, o swobodnym wykroku i mocnej pracy tylnych kończyn; w kłusie, patrząc od przodu i od tyłu, kończyny prowadzone równolegle
Szata: włos: długi, błyszczący, prosty lub lekko sfalowany.
Umaszczenie: kruczoczarna maść podstawowa z ciemnym brązowo-czerwonym podpalaniem na policzkach, nad oczami, na wszystkich czterech kończynach i na klatce piersiowej, z białymi znaczeniami według wzoru: czysto biały, symetryczny rysunek na głowie: biała strzałka, która się rozszerza symetrycznie w kierunku nosa, tworząc białe znaczenie na kufie. Strzałka na czole nie powinna zachodzić na brązowe plamy nad oczami, a białe znaczenie na kufie powinno sięgać najwyżej do kącików warg. Białe, umiarkowanie szerokie znaczenie przechodzące z podgardla na klatkę piersiową. Pożądane: białe łapy, biały koniec ogona, tolerowane: mała, biała plama na karku, mała , biała plama przy odbycie.

A) zbyt mało bieli (niezgodny ze wzorcem)
B) mało bieli (poprawne)
C) idealna biel (pożądane)
D) dużo bieli (poprawne)
E) zbyt dużo bieli (niechciana wada)
F) asymetryczna biel (zależnie od powagi, tolerowane, niechciana wada)

Wielkość:

• Psy: wysokość w kłębie 64 - 70 cm. (wzrost idealny 66 - 68 cm.)
• Suki: wysokość w kłębie 58 - 66 cm. (wzrost idealny 60 - 63 cm.)

Wady: Każde odstępstwo od wzorca należy traktować jako wadę. Jej ocena powinna być proporcjonalna do stopnia tego odstępstwa

• niepewny charakter


• delikatny kościec


• nierówne ustawienie siekaczy , jeśli jest zachowany prawidłowy zgryz
• brak innych zębów niż najwyżej dwóch (P1) (M3) nie są brane pod uwagę
• szata: wyraźnie skręcony włos
• błędy w umaszczeniu:
• brak białych znaczeń na głowie
• za szeroka strzałka i/lub białe znaczenie na kufie sięgające poza kąciki warg
• biały kołnierz
• duża biała plama na karku (o średnicy przekraczającej 6 cm.)
• duża biała plama przy odbycie (o średnicy przekraczającej 6 cm.)
• białe znaczenia na przednich kończynach, które wyraźnie sięgają poza środek śródręcza
• rażąco asymetryczny rysunek na głowie i klatce piersiowej
• czarne plamy i pasma na białym rysunku klatki piersiowej
• nieczysta biel (silne plamy pigmentowe)


• brązowe lub czerwone przesianie czarnej maści podstawowej

Wady wykluczające:

• agresywność, lękliwość, wyraźna płochliwość
• rozszczepiony nos
• przodozgryz, tyłozgryz , zgryz przemienny
• jedno lub dwa niebieskie oczy lub oczy z niebieskimi plamkami
• entropium, ektropium
• zakręcony lub załamany ogon
• krótki lub szorstki włos
• brak trójbarwności
• maść podstawowa inna niż czarna

Psy, które wykazują nienormalne zachowania, lub zachowania zaburzone, muszą zostać zdyskwalifikowane

Uwaga: Psy muszą mieć dwa normalnie rozwinięte jądra, w pełni usytuowane w mosznie.

Pochodzenie
W górskich dolinach od dawna selekcjonowano psy według użyteczności do pracy, szczególnie pilnowania bydła i ciągnięcia wózków z mlekiem do pobliskich serowarni. Rasa powstała ok. 2000 lat temu, w czasach przemarszów legionów rzymskich przez Alpy. Jedni twierdzą, że berneńczyk jest potomkiem doga z tybetu, inni że pochodzi od psów ludzi zamieszkałych na torfowiskach, gdzie znajdują się jego szczątki z epoko brązu, odkryte przez archeologów w 1924 (k/Zurychu), wykopane czaszki miały długość odpowiadającą długości czaszki współczesnych berneńczyków. Jeszcze Inni twierdzą, że pochodzi on od dawnych psów wiejskich z odległych dolin alpejskich Szwajcarii, lub od dużych psów w typie mastifa.
Psy z doliny Emmental miały charakterystyczne rude plamy na policzkach i nad oczami, dlatego czasami nazywano je "vierangler" (cztery oczy) lub "geltbachler" (złote policzki). Zgromadzone psy nazwano "durrbachler" (od miejscowości Durrach w kantonie Berno). Przez długie lata berneńczyk był mało popularny, dopiero profesor Albert Heim odkrył w nim niepospolite piękno, opisując swój zachwyt: "Berneńczyk wydaje mi się piękny przez swoją normalność. Żadna inna rasa nie jest moim zdaniem tak bliska i wierna pierwowzorowi psa domowego". Heim rozpoczął gromadzić informacje dotyczące różnych odmian tych psów z podalpejskich gospodarstw, aż w rejonie Durrach spotkał okazy o typowej budowie. W 1892 roku Franz Schertenleib zebrał te zwierzęta zwane Durrbachler, Ringi lub Blassli i rozpoczął hodowlę w czystości rasy. W 1910 powstał pierwszy wzorzec rasy, a psy oficjalnie nazwano Berneńskimi Psami Pasterskimi. W czasie wojen światowych nastąpił spadek ich liczebności, pozostały psy marnej jakości , wiele miało problemy z charakterem, kłopotom zaradziła domieszka krwi nowofunlanda.

Charakter
Berneński pies pasterski jest psem towarzyskim, nie znosi samotności. Uwielbia zarówno ludzi dorosłych jak i dzieci. Z trudem znosi zmiany właścicieli, jest bardzo przywiązany do swojego pana, potrzebuje bliskiego kontaktu z rodziną. Chętny do współpracy z człowiekiem, uwielbia przestrzeń i życie na świeżym powietrzu. Nie ucieka ze względu na silny instynkt terytorialny. Berneńczyk jest także dobrym stróżem, nigdy nie będzie skakał i obchodził ogrodzenia twojego domu ujadając. Nadejście nieznanych mu gości oznajmia donośnym szczekaniem, a następnie ich obserwuje. Przyjazny w stosunku do innych psów, ale zaczepiony będzie się bronił. Zachowuje się obojętnie wobec innych zwierząt. Czasami chętnie pogna za kotem lub zającem, ale po chwili wraca. Bez obaw można go spuszczać na spacerach ze smyczy, pod warunkiem że w pobliżu nie ma ruchliwych jezdni.

Usposobienie
Berneńczyk jest psem spokojnym, pewnym siebie. Opanowany, czujny, ale nie agresywny, rzadko szczeka. Przywiązany do właściciela, wspaniały lojalny towarzysz rodziny. Bardzo łagodny, opiekuńczy, delikatny w zabawach z dziećmi. Chętny do pracy, inteligentny i pojętny, choć bywa uparty. W stosunku do innych ludzi przyjazny i kontaktowy. Berneńczyk jest psem dziarskim i długo zachowuje ochotę do zabaw. Zrównoważony o umiarkowanym temperamencie.

Wychowanie
Przy wychowaniu berneńczyków, jak zresztą przy wychowaniu wszystkich psów, obowiązuje zasada "im wcześniej tym lepiej". Od początku trzeba stawiać jasne reguły i być konsekwentnym. Berneńczyk są łatwe do prowadzenia, ale czasami bywają uparte, więc trzeba uzbroić się w cierpliwość. Ze względu ma wielkość tych psów, wskazane jest psie przedszkole i kurs psa towarzyszącego (PT). Szczenięta wymagają wczesnej socjalizacji, częstych spotkań z ludźmi i innymi zwierzętami. Podczas szkolenia nie należy psa przemęczać, trzeba wziąć pod uwagę wiek psa, temperaturę otoczenia, ewentualne opady. Na koniec jeszcze jedna ważna uwaga, trening należy zawsze zakończyć sukcesem. Berneńczyk może z powodzeniem brać udział w zawodach PT (psa towarzyszącego), PO (psa obrońcę), PTT (psa towarzysząco - tropiącego), obedience (radosne posłuszeństwo) i wielu innych dyscyplinach. Jednak ze względu na wagę psa i długi okres wzrostu, nie można z nim sportowo trenować agility, flyball, friesbe, itp.

Umiejętności
Berneńczyk był niegdyś wykorzystywany jako wielozadaniowy pies gospodarski, do pilnowania podwórza i zwierząt. W żadnym wypadku nie mógł być agresywny, miał podwórza pilnować, a nie bronić, nie mógł też płoszyć zwierząt. Przez pasterzy berneńczyk był wykorzystywany jako pies zaganiający bydło, niekiedy spędzał ze swoim panem i stadem nawet kilka tygodni samotnie w górach, z tego względu wykluczano z hodowli psy które uciekały. Stąd przywiązanie psów tej rasy do właściciela. Mieszkańcy kantonu berneńskiego używali go jako psa pociągowego, ciągnącego wózki z mlekiem. Obecnie berneńczyk jest głównie psem do towarzystwa. Ze względu na dużą inteligencję i łatwość układania, może być szkolony w kierunku pas towarzyszącego, tropiącego, obrońcę, czy ratownika (lawinowego, gruzowego, itp.). Niektóre berneńskie psy pasterskie przejawiają wielką chęć biegania, rozwijając ich zamiłowanie można brać udział w zawodach cani - crossu (wyścigi właściciela z psem). Psy te mają również bardzo dobry węch, mogą być wykorzystywane do poszukiwania ofiar lawin, trzęsień ziemi, katastrof budowlanych czy policyjnych zbiegów. Ze względu na łagodny charakter berneńczyki mogą zostać psimi terapeutami pracując w dogoterapii, asystują również osobom niewidomym, niepełnosprawnym ruchowo i ludziom starszym. Najczęściej jednak są psami do towarzystwa.

Rysunki pochodzą ze strony włoskiego klubu rasy SIBB (Societa' Italiana Bovaro Bernese)
Autorką jest Margret Bäertschi. Charakterystykę rasy opracowała wspólnie p. Margret z Silvaną Vogel Tedeschi